–कृष्ण महरा
'ओई ! तिम्ले राफ्टिङ
जानुपर्छ है’
एकाविहानै क्याम्पस गेट
छिर्न नभ्याउदै मधुले अह्राई ।
मैले हुन्छ भन्न सकिन
र हुन्न पनि भन्न सकिन र्। हेरौला नि’ को इसारामा टाउको हल्लाए ।
'त्यस्तो कन्फ्युज किन ? तिम्ले जानै पर्छ’, संगै उभिएकी सम्झनाले दबाबमिश्रित
धक्का दिईन ।
'ल पक्का जान्छु’ भनेपछि मात्रै मलाई छुट्कारा मिल्यो र म क्याम्पस गेटबाट कक्षाकोठातिर
अगाडि बढे ।
नभन्दै राफ्टिङ जाने दिन
बैसाख ६ गते नजिकिदै गयो । राफ्टिङ सफरको चाँजोपाँजो मिलाउनेहरु अलि बढि व्यस्त
देखिन्थे ।
'ओ हेलो, तँ जान्नस ?, तिमी नजाने राफ्टिङ ?, तपाई नजाने ? हजुरले नगई त हुँदै हुन्न
के’ र्,ओई तिम्ले पैसा ल्यायौ ? कति कम प¥यो ? भोली अन्तिम डेट हो नि फेरि, मिलाएर ल्याउ नत्र गाह्रो हुन्छ
के’ ।
क्लासमा प्रोफेसरको आगमन
भइसकेको हुन्थ्यो र पनि कोठा यी र यस्तै प्रश्नहरुले गुन्जित देखिन्थे ।
राफ्टिङ सफरको अघिल्लो दिन
बैसाख ५ गते, कक्षाकोठामा असोसिएट
प्रोफेसर गणेश दत्त भट्टको आगमन भईसकेको थियो । खै कुन्नी किन हो वहाँ निर्धारित
समयभन्दा १५ मिनट ढिला आउनुभयो । वहाँले क्लास सुरु गर्नै लाग्दा रोकाईयो र एउटा
मौखिक ह्वीप जारी गरियो । भनिर्यो राफ्टिङ सफरमा जाने सबैले आफुलाई सजिलो र फिट
हुने एकजोर थप कपडा बोक्नुहोला’ ।
अर्जुन जी ह्वीपकर्ता
हुनुहुन्थ्यो । उर्दीमा विहान ६ः१५ बजे नै क्याम्पसमा उपस्थित हुन भनिएको थियो ।
दुईदिन अगाडि नै सफरको समयतालिका फेसवुकको भित्तामा सर्वत्र बाडिएको थियो । उफ !
लाइक, सेयर र कमेन्टको वर्षा कति कति ।
नभन्दै राफ्टिङ सफरको दिन आयो । उर्दिको समय शिराधार्य गर्दै पुगे
क्याम्पसको प्रांगडमा ।
एकचोटि त अकमक्क परे । क्याम्पस
अगाडि हरियो नं. प्लेटका चिल्ला दुईवटा बस, टाढैबाट ठुला अक्षरमा
देखेर्, पर्यटक मात्र’ । म झनै झुक्किए ।
'बस खै त’ ? मैले नसोधी बस्नै सकिन
'यी के त सर’ ? बसतिर इसारा गर्दै श्रीराम जी जिस्किनुभो ।
मनमनै सोचे, स्वदेशमै स्वदेशी नै आज पर्यटक बन्न पाउने भो, मन त्यसै फुरुङ्ग अनि गदगद् ।
चिया पिउनेले पिए, नपिउनेहरु त्यतिकै रमाए ।
मोबाइलको घडिले सात बजेको
संकेत गर्दै थियो । दुईटै बस खचाखच भरिए, प्रस्थानको समयले नेटो
काट्नै लाग्दासमेत बसका पाइलट ककपिटमा भेटिएनन । बसहरु यात्रुलाई एउटा गालार्धबाट
अर्को गालार्धमा ओसार–पोसार गर्ने अन्तराष्ट्रिय
बोइङभन्दा कम थिएनन, त्यसैले बस चालक दललाई
पाईलट र ककपिटको उपाधी दिलखोलेर दिन मन लाग्यो ।
चालकको आगमनसंगै सुरुभयो
राफ्टिङ सफरको रौनक । बसले हर्न फुक्यो र लाग्यो आफ्नो गन्त्यव्यतिर । जतिजति बस
गुड्दै जान्थ्यो त्यति त्यति नै सफरमा सवार हामीहरु गफिन्थ्यौ, नाच्थ्यौ, खेल्थ्यौं, हाँस्थ्यौं र बसको बे्रकसंगै उफ्रिनेहरु त कति थिए कति, गन्न कसले सकोस ।
बस कालिमाटीको जाममा
रन्थनिएको थियो, प्रविन जी ले एउटा आईडिया
निकाल्नुभो, अन्ताक्षरी खल्ने । अब
सुरुभो बसभित्रै अन्ताक्षरीको भयावह माहोल । कतिखेर कुन गीतबाट सुरु गरे, मैले मेलोमेसो केहिपनि पाईन । अन्ताक्षरीमा भाका हालेर गीत
गाउनैपथ्र्यो, भाका हालेर गाउनलाई मसंग
स्वरको सुकोपनि थिएन । त्यसैले मैले नजिकबाट नियालीमात्रै रहे ।
अन्ताक्षरीको यो दाहोरीमा
तन, अन्तर्मन, मोह र स्वरको थुंगासरी
ईच्छा हुनेले नेपाली, अंग्रजी, हिन्दी र मैथली सबै गीतहरु सफरसंगै भ्याए, कुनै बाँकी राखेनन । अझ भन्नुपर्दा,
बजारमा
आएजति गीतहरु एक नराखी निमीट्यान्न पारिदिए । म सोच्दै थिए अबपनि अन्ताक्षरी
खेल्ने हो भने गीतकारले नयाँ गीत लेख्नुपर्ने, संगीतकारले संगीत थप्नुपर्ने
र गायकले भन्दै स्वर थप्नुपर्ने, यदि लेखिएनन वा थपिएनन भने
अन्ताक्षरी खेल्छुभन्दा सम्भव थिएन ।
अति आनन्ददायी मनोरञ्जनले
बस कतिखेर होटल ब्लु ह्यावेनमा पुगेछ पत्तै पाँइन । होटल ब्लु ह्यावेन परिसरमा
फाट्टफुट्टबाहेक नेपाली अनुहार कम, विदेशी अनुहार बढि भेटिए ।
खुकुलो र पारदर्शी पहिरन, कपालमा काला चस्मा, घाँटीमा क्यामेरा, हातमा नक्सा र नोटकपि अनि
साँथमा कलिला मुना । झट्ट हेर्दा कुनै विदेशी क्याफेमा पुगेजस्तो । सोचे, यही हो आनन्दित जीन्दगी, जीउनुको सार्थकता र अर्थ ।
छिः हाम्रो नि जीन्दगी !, खै के जीन्दगी ।
अन्ताक्षरीको उक्साहट, डान्स र रोमान्सले पेट रित्तिएकाहरु विहानीको ब्रेकफास्टसंगै अझ बढी
मोज गर्न थाले । होटल ब्लु ह्यावेनको बे्रकफास्टपछि सफरको सनक त्यही गतिमा अगाडि
बढ्यो र केहि मिनेटपछि वेनिघाँटस्थित राफ्टिङ सफरको उद्गमस्थल त्रिशुली रिभरसाईड
क्याफेमा उक्त बाईङरुपी बस सफलतापुुर्वक अवतरण गरियो ।
बसबाट ओर्लनेवित्तिकै सफरका
सहयात्रीहरु आँखाले भ्याएजति आजै हेर्न पाए हुन्थ्योझै गरि छेउदेखि क्षितीजसम्म
आँखा र नजर तेस्र्याउन थाले । अरुले आफ्नै आँखा तेस्र्याएपनि कमल जी भने क्यामेरा
तस्र्याउन थाल्नुभो ।
खिचिक खिचिक ... ... ...
कमल जी ले क्यामराको कर्मकाण्ड सिद्ध्याए । सबै तितर–वितर । सबै कतिखेर लाईफ ज्याकेट पहिरिएर नदिमा हामफालु झै गरिरहेका
थिए । सबैले लाईफ ज्याकेट लगायौ, शीरमाथी फरक–फरक रंगका हेल्मेट, हातहातमा प्याडल र शरिरमा
हाफ कपडामात्रै । सोच्यौं अब यहि हो राफ्टिङ,
यस्तै हो
सफर ।
'अल अफ यु, टेक अफ युअर लाईफ ज्याकेट एण्ड लिसन इन्सट्रक्सन’
कालो चस्माधारी राफ्टिङ
म्यानेजर विदेशी भाषामा वर्वरायो । लगाएजति सबै नफुकाली उसले बोल्नै मानेन । हामी
सबैले लाईफ ज्याकेट, हेल्मेट र प्याडल जस्ताको
त्यस्तै यथास्थानमा राखिसकेपछि म्यानेजरले निर्देशन अगाडि बढायो । सायद हामी सबै
नेपाली भएर होला निर्देशनको वचनमा दश प्रतिशत नेपाली थियो अरु पुरै अंग्रेजी ।
बुझ्नेले बुझे, नबुझ्नेले बुझेको वाहनामा
टाउको हल्लाए ।
कम्तिमा आठ जनाको समुह
बनाउनुपर्ने र एउटा गाईडको निर्देशन र आदेशमा चल्नुपर्ने म्यानेजरको भावअनुरुप
हामी सात समुहमा विभक्त भयौ । म्यानेजरले आफ्नो ड्युटी निभाए, हामीले गाईडलाई पच्छ्यायौ । राफ्टिङ सुट र साधनसहित हाम्रो जम्बो
टोली लाग्यो त्रिशुलीको नदिकिनार ।
फेरी सुरुभयो दश मिनट
नदिछालमै गाईडको व्यक्तिगल लेक्चर । उसको पनि लेक्चरको भाषा विदेशी नै थियो ।
पढेका कतिसम्म हुन दैवले नै जानुन तर अंग्रेजी भाषाको दखल देख्दा अंग्रजीमै
माष्टर्स सक्काएझै लाग्थ्यो किनभने मैले डिग्री पास गरेकाले त्यसरी अंग्रेजी
बोलेको कमै भेटेको छु ।
शान्ती मुटु छाम्न थालीन ।
के भो शान्ती तिम्लाई ?’ हेमराज जी ले सोध्नुभयो ।
उनी चुप लागिन, सायद बोल्न मानिनन ।
'केहि हैन, मात्रै डराकी’ , अम्बिकाले प्रतिउत्तर दिईन
।
फोटो खिच्नेले खिचे । अब
भने क्यामेरा र मोबाईल वाटरप्रुफ बक्सकोे भित्री कुनामा जतनसाँथ थन्काईए फोटो
खिच्न उचित ठाँउहरुमा निकाल्ने कबुलनामा गर्दै ।
अहिलेसम्मको सब वाईयात थियो, खास राफ्टिङ सफर त अब पो सुरुभयो । जब दर्जन मान्छे बोकेको राफ्ट
त्रिशुलीमाथी पानीजहाँजझै हुँईकिन थाल्यो, पहिलोचोटी सफरमा सवार सबैले
बुझे यहि रहेछ राफ्टिङ ।
अझ मैले त र्यापीड(नदीमा
तीव्र गतिले पानी बगेको ठाँउ) आउँदा राफ्टिङ अरु ठाँउमा त्यही डुंगा सवार न
हो भन्नेपनि धेरै भेटेको तर वास्तममा त्यसो होईन रहेछ ।
हाम्रो राफ्टको भोला जी र
अर्जुन जी कार्यकारी कमाण्डर हुनुहुन्थ्यो । अगाडी बसेर राफ्टको दिशानिर्देश गर्दै, अरु हामी सबै असिस्टेन्ट पछाडिपट्टि । सुरुमा दुईतिन वटा र्यापिड
आउदा क–कसको मुटु कति थर्कियो मलाई थाहा भएन । पछि भोला
जी को जिम्मेवारी मैले लिए, अगाडि बसेर चलाउन साह्रै
गाह्रो हुँदोरहेछ, बसेपछि थाहाभयो ।
बाटोमा अलिकति दुईटा राफ्ट
नजिक के भएका थिए, सबैले पानी छ्याप्दै भिडन्त
नै गर्न थाले । मलाई भने कसरी सबैलाई
पच्छ्याएर कसरी अगाडी जान सकिन्छ भन्ने एकमात्रै धोको थियो । म धोको पुरा गर्न
एकोहोरो गाईडको परवाह नै नगरी अगाडी बढ्दै थिए ।
'हेलो, तपाई मेरो पनि कमान्डर हो ? त्यसै गर्ने हो भने म
छोडिदिन्छु आफै ह्याण्डल गर्नुस । ’ राफ्टको पछाडी छेउमा बसेको
गाईड मलाई इसारा गर्दै कड्कियो ।
मेरालागी पानीमा न कुनै
चेकजाँच न कुनै ट्राफिक नै । म रोक्नुपर्ने ठाँउमा पनि आफ्नै सुरले हुँईकाउदो
रहेछु । त्यसैले उ कड्किएको रहेछ मेरो राफ्टिङ गाईड । म पनि के कम, झट्ट सोधिहालेर्, भाई तिम्रो नाम ’?
कड्किएको अध्याँरो अनुहार
चम्किलो पार्दै बोल्योर्, सन्तोष लामा’ ।
यहिबाट सुरुभयो हाम्रो
संक्षिप्त वार्तालाप ।
म : घर चाँहि
कता नी’ ?,
गाईड : धादिङ’
म : कति भयो यसरी गाइड बनेको’ ?
गाईड : भयोहोला एकवर्ष छ महिनाजति’ ।
म : कति
कमाउछौ नि’ ?
गाईड : स्वदेशीबाट दिनको दुईहजार, विदेशीबाट दुईहजार प्लस टिप्स त कति हुन्छ कति’ ?
म : सिजनमा त खुब कमाई हुन्छहोला नी’ ?
गाईड : हुन्छ तर बचाउन सकिन्न’ ।
हाम्रो वार्ता नसकिदै
र्यापिड नजिक पुगेछौ ।
राफ्ट एक्कासी माथी
हुँइकिएर तल अनि फेरी त्रिशुलीको छालसंगै माथी हुत्तियो ।
नभन्दै सरिताले पिलपील आँशु
खसालिन
'किन के भो’ ?, भोला जी ले सोध्नुभो
'पानीको फोकाले गालामा
हिर्कायो’ , सरिताले जवाफ फर्काइन ।
पछि थाहा भयो लामो अनि
भयंकर डरलाग्दो र्यापिडमा सरिताको मुटू थर्किएछ,
बचाउनै
हम्मेहम्मे ।
राफ्टिङ सफरको बिच बिचमा
कतिले पौडि खेलेर धित मारे, कतिले एक अर्कालाई पानी
छ्यापेर । कोहि भने फोटो खिच्नमै प्रफुल्ल । फर्किदा त्यहि त्रिशुली रिभरसाईड
क्याफेमा पेट नभरिएसम्म खाना मिठो मानीमानी खाईरह्यौ, पेट भरिएसी अलिअलि कुरापनि बनायौ । होटल प्रांगडमै नाच्नेले नाचेरै
मज्जा लिए, गाउनेले गाएरै मज्जा लिए
अनि हेनैले हेरेरै ।
करिब ४ घण्टाको राफ्टिङ
सफरपश्चात सकुसल सम्पुर्ण सहयात्रीहरु काठमाण्डौ फक्र्यौ । सायद प्रोफेसर डा.
सुस्मिता सिंह कार्कीको सफरपुर्वको सुभेच्छा र सदिक्षाले हुनुपर्छ न कसैलाई चोटपटक
लागेको सुईको सुनियो न कसैले खल्लो अनुभव गरेको नै ।
अन्तमा, त्रिशुली राफ्टिङ पर्यटकिय दृष्टिकोणले अति महत्वपुर्ण त छदैछ, अर्थापार्जन र रोजगारीको हिसाबलेपनि यो व्यवसाय सरल, सलिन र सराहनीय छ । त्यै त्रिशुली हो कतिबेला बढेर मान्छेसमेत
बगाईदिन्छ कतिबेला पुल भत्काएर आवतजावत नै राकिदिन्छ तर म त भन्छु, यसले थोरबहुत जे–जस्तो गरेपनि धेरैजसो
कतिलाई मनोरञ्जन प्रदान गरेको छ भने कतिलाई रोजीरोटी र खाना–नानाको जोहो गरेको छ । जय हो त्रिशुली, जय हो
राफ्टिङ ।
गत बैशाख ५, २०७० को त्रिशुलीको राफ्टिङ सफरको यात्रा संस्मरण
